काही ई-कॉमर्स कंपन्यांच्या विक्रेत्यांवर ईडीने छापे टाकल्यानंतर काही दिवसांनी कथित विदेशी गुंतवणुकीच्या कायद्याच्या उल्लंघनाची चौकशी सुरू केल्याने भारताची आर्थिक गुन्हे एजन्सी फ्लिपकार्ट आणि ॲमेझॉनच्या अधिकाऱ्यांना बोलावेल, असे एका वरिष्ठ सरकारी सूत्राने सांगितले.
वॉलमार्टच्या मालकीच्या फ्लिपकार्ट Flipkart आणि ॲमेझॉन Amazon ची भारतातील $७० अब्ज ई-कॉमर्स बाजारपेठेत विक्री झपाट्याने वाढत असताना नियोजित कृती नियामक छाननीचे संकेत देते. भारतीय अविश्वास तपासणीत देखील दोन कंपन्यांनी निवडक विक्रेत्यांची बाजू घेऊन कायद्याचे उल्लंघन केल्याचे आढळून आले आहे, असे रॉयटर्सने वृत्त दिले आहे.
ॲमेझॉन Amazon आणि फ्लिपकार्ट Flipkart यांनी भारतीय कायद्यांचे पालन केले आहे, परंतु अंमलबजावणी संचालनालय अनेक वर्षांपासून कंपन्यांच्या निवडक विक्रेत्यांमार्फत वस्तूंच्या यादीवर नियंत्रण ठेवत असल्याच्या आरोपांची चौकशी करत आहे.
भारतीय कायदे परदेशी ई-कॉमर्स खेळाडूंना त्यांच्या वेबसाइटवर विकू शकणाऱ्या वस्तूंची यादी ठेवण्यास मनाई करतात, ज्यामुळे त्यांना केवळ विक्रेत्यांचे मार्केटप्लेस चालवण्यास भाग पाडले जाते.
ॲमेझॉन Amazon आणि फ्लिपकार्ट Flipkart विक्रेत्यांवर संचालनालयाने गेल्या आठवड्यात छापे टाकल्यानंतर, फेडरल एजन्सी आता कंपनीच्या अधिकाऱ्यांना बोलावण्याची योजना आखत आहे आणि सध्या ऑपरेशन दरम्यान विक्रेत्यांकडून जप्त केलेल्या कागदपत्रांचे पुनरावलोकन करत आहे, असे या प्रकरणात थेट सहभागी असलेल्या एका वरिष्ठ सरकारी सूत्राने सोमवारी सांगितले.
शोध शनिवारपर्यंत चालला आणि त्यात परदेशी गुंतवणुकीच्या नियमांचे उल्लंघन झाल्याचे सिद्ध झाले आहे, असे सरकारी स्त्रोताने सांगितले, ज्यांनी छापे टाकण्याचे तपशील सार्वजनिकरित्या उघड केले गेले नाहीत म्हणून नाव सांगण्यास नकार दिला.
हे संचालनालय विक्रेत्यांकडून मिळालेल्या व्यवसाय डेटाचे आणि किमान गेल्या पाच वर्षांतील त्यांच्या ई-कॉमर्स कंपन्यांसोबतच्या व्यवहारांचे विश्लेषण करेल, असेही अधिकारी पुढे म्हणाले.
ॲमेझॉन, फ्लिपकार्ट आणि अंमलबजावणी संचालनालयाने रॉयटर्सच्या प्रश्नांना त्वरित प्रतिसाद दिला नाही.
डाटूम इंटेलिजन्स Datum Intelligence च्या अंदाजानुसार भारतीय ई-कॉमर्समध्ये फ्लिपकार्ट Flipkart चा ३२% मार्केट शेअर आणि ॲमेझॉन Amazon चा २४% हिस्सा होता, ज्याचा अंदाजे $८३४ अब्ज किरकोळ क्षेत्रातील हिस्सा ८% आहे.
ॲमेझॉन आणि फ्लिपकार्ट अविश्वास तपासाच्या निष्कर्षांद्वारे नवीनतम छापे टाकण्यात आले होते ज्यात असे म्हटले आहे की प्लॅटफॉर्मवर “इन्व्हेंटरीवर एंड-टू-एंड नियंत्रण आहे आणि विक्रेते फक्त नावाने कर्ज देणारे उपक्रम आहेत.”
या प्रकरणाची थेट माहिती असलेल्या इतर दोन स्त्रोतांनी सांगितले की, गेल्या आठवड्यात ॲमेझॉनच्या किमान दोन विक्रेत्यांवर आणि फ्लिपकार्टच्या चार विक्रेत्यांवर छापे टाकण्यात आले.
२०२१ मध्ये रॉयटर्सच्या तपासणीत, अंतर्गत ॲमेझॉन Amazon कागदपत्रांवर आधारित, कंपनीने काही मोठ्या विक्रेत्यांच्या यादीवर लक्षणीय नियंत्रण ठेवले आहे, जरी भारतीय कायदे परदेशी खेळाडूंना असे करण्यास मनाई करतात.
एका सूत्राने सोमवारी सांगितले की, ॲमेझॉनचा एकेकाळचा सर्वात मोठा भारतीय विक्रेता ॲपेरियो, गेल्या आठवड्यात छापा टाकणाऱ्यांपैकी एक होता, जेव्हा अधिकाऱ्यांनी आर्थिक पुस्तकांची तपासणी केली आणि यूएस-आधारित ई-कॉमर्स दिग्गज कंपनीशी केलेल्या व्यवहारांबद्दल अधिकाऱ्यांना प्रश्न विचारले.
अॅपोरिओ Appario ला अंतर्गतरित्या “विशेष” व्यापारी म्हणून संबोधले जात होते आणि त्यांना सवलतीचे शुल्क आणि ऍमेझॉन जागतिक किरकोळ साधनांमध्ये प्रवेश मिळाला होता, इतर विक्रेत्यांप्रमाणे, इतर विक्रेत्यांपेक्षा वेगळे, २०२१ मध्ये रॉयटर्सच्या तपासणीत आढळले. अॅपोरिओ Appario टिप्पणीच्या विनंतीला प्रतिसाद दिला नाही.
लहान खेळाडूंना त्रास देणाऱ्या अयोग्य व्यावसायिक पद्धतींच्या तक्रारींमुळे ऑनलाइन शॉपिंग आणि डिलिव्हरी प्लॅटफॉर्मना भारतात वाढत्या छाननीचा सामना करावा लागतो. रॉयटर्सने गेल्या आठवड्यात अहवाल दिला की अँटिट्रस्ट बॉडीला देखील फूड डिलिव्हरी दिग्गज झोमॅटो आणि स्विगी यांनी त्यांच्या ॲप्सवर निवडक रेस्टॉरंट्सना पसंती दिल्याने कायद्याचे उल्लंघन केले आहे.
Marathi e-Batmya