नुकतेच इस्त्रायलने केलेल्या हल्ल्यामुळे इराणच्या दुतावासाचे नुकसान आणि एका बड्या लष्करी अधिकाऱ्यासह अन्य चार लष्करी अधिकाऱ्यांचा मृत्यू झाल्यानंतर इस्त्रायलला धडा शिकविण्यासाठी इराणकडून लष्करी प्रत्त्युत्तर देण्यात येणार असल्याची घोषणा करण्यात आल्याचे सांगण्यात येत होते. यापार्श्वभूमीवर भारताकडून पुढील ४८ तासात इराण आणि इस्त्रायलचा प्रवास टाळावा अशा भारतीय नागरिकांना देण्यात आला होता. त्यास १२ तासाचा अवधी लोटत नाही तोच इस्त्रायलशी संबधित कंटेनर जहाज MSC Aries इराणच्या रिव्होलन्शरी गार्डनी आखाती समुद्रात आज ताब्यात घेतले असल्याचे वृत्त पुढे आले आहे.
१३ एप्रिल रोजी होर्मुझच्या सामुद्रधुनीमध्ये इराणच्या रिव्होल्युशनरी गार्डने इस्रायलशी संलग्न कंटेनर जहाज MSC Aries जप्त केल्यानंतर भारत इराणच्या अधिकाऱ्यांच्या संपर्कात आहे. पोर्तुगीज-ध्वज असलेल्या जहाजावरील २५ क्रूमध्ये मास्टर, चार फिलिपिनोसह १७ भारतीयांचा समावेश आहे. अधिकृत सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार दोन पाकिस्तानी, एक रशियन आणि एक एस्टोनियनचाही समावेश आहे.
“आम्हाला माहिती आहे की ‘एमएससी मेष’ या मालवाहू जहाजावर इराणने ताबा मिळवला आहे. त्या जहाजावर १७ भारतीय नागरिक असल्याची माहिती आम्हाला मिळाली आहे. भारतीय नागरिकांची सुरक्षा, कल्याण आणि लवकर सुटका सुनिश्चित करण्यासाठी आम्ही तेहरान आणि दिल्ली या दोन्ही ठिकाणी राजनैतिक माध्यमांद्वारे इराणी अधिकाऱ्यांच्या संपर्कात आहोत, ” असे अधिकृत सूत्रांनी सांगितले. ही घटना घडली तेव्हा हे जहाज संयुक्त अरब अमिरातीहून भारताकडे जात होते अशी माहिती द हिंदू या इंग्रजी संकेतस्थळाने दिली आहे.
सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म ‘X’ एक्स वर व्हायरल झालेल्या व्हिडिओमध्ये रिव्होल्युशनरी गार्ड कमांडो हेलिकॉप्टरमधून जहाजावर रॅपलिंग करताना दिसत आहेत. गेल्या काही महिन्यांपासून या प्रदेशातील ही नवीनतम वाढ आहे. ही घटना सध्या सुरू असलेल्या रेड समुद्राच्या संकटात वाढ करणारी आहे. गाझामध्ये इस्रायलच्या हल्ल्यापासून, येमेनमधील हुथी बंडखोर बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे आणि ड्रोनसह उंच समुद्रावरील इस्रायली-संबंधित व्यावसायिक शिपिंगला लक्ष्य करीत आहेत.
दमास्कसमधील इराणच्या वाणिज्य दूतावासावर नुकत्याच झालेल्या इस्रायली हवाई हल्ल्याचा बदला म्हणून, इराण आणि अमेरिकेने इराणवर संभाव्य क्षेपणास्त्र आणि ड्रोन हल्ल्यांची तयारी केली आहे. .
इराणची सरकारी वृत्तसंस्था IRNA ने ‘X’ एक्स वर होर्मुझच्या सामुद्रधुनीजवळ, पर्शियन आखातातील “विदेशी जहाज” जप्त केल्याची पुष्टी करण्यासाठी एका माहिती स्रोताचा हवाला दिला, तर इतर इराणी प्रसारमाध्यमाने वृत्त दिले की हे जहाज MSC मेष होते.
यूकेच्या सागरी व्यापार ऑपरेशन्स एजन्सीने देखील या घटनेची पुष्टी केली, फक्त असे सांगितले की हे जहाज यूएई मधील फुजैराहच्या किनारपट्टीवर “प्रादेशिक अधिकाऱ्यांनी” जप्त केले होते.
जहाज मेष हे इस्रायली अब्जाधीश इयाल ऑफर यांच्या मालकीचे असून लंडन-मुख्यालय असलेल्या Zodiac Maritime च्या मालकीचे आहे आणि स्वित्झर्लंडमध्ये मुख्यालय असलेल्या मेडिटरेनियन शिपिंग कंपनी (MSC) चे आहे.
इराणच्या रिव्होल्युशनरी गार्ड कॉर्प्सने पोर्तुगीज नागरी मालवाहू जहाज जप्त केले आहे, जे ईयू सदस्याचे आहे, इस्रायलच्या मालकीचा दावा करत आहे, इस्रायलचे परराष्ट्र व्यवहार मंत्री इस्रायल कॅटझ यांनी एक्स ‘X’ ट्विटरवर सांगितले. याला आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे उल्लंघन करणारे “पायरेट ऑपरेशन” असे संबोधून ते पुढे म्हणाले, “मी युरोपियन युनियन आणि मुक्त जगाला आवाहन करतो की इराणच्या रिव्होल्युशनरी गार्ड्स कॉर्प्सला दहशतवादी संघटना म्हणून ताबडतोब घोषित करावे आणि इराणवर आताच बंदी घालावी,” अशी मागणी केली.
हौथी हल्ल्यांच्या पार्श्वभूमीवर, एडनच्या आखात आणि हॉर्न ऑफ आफ्रिकेत चाचेगिरीच्या प्रयत्नांसह सोमाली समुद्री चाचेही सक्रिय झाले आहेत. प्रत्युत्तर म्हणून, भारतीय नौदलाने ताकदीने तैनात केले आणि अनेक प्रयत्न हाणून पाडले. डिसेंबरपासून २३ मार्चपर्यंत, भारतीय नौदलाच्या एकूण प्रयत्नांमध्ये समुद्रात ५००० हून अधिक कर्मचाऱ्यांची तैनाती, ४५० हून अधिक जहाजे दिवस (२१ पेक्षा जास्त जहाजे तैनात आहेत) आणि सागरी क्षेत्रातील धोक्यांना तोंड देण्यासाठी सागरी पाळत ठेवणाऱ्या विमानांद्वारे ९०० तास उड्डाण करणे, नौदलाचे प्रमुख ऍड.आर. हरी कुमार यांनी संकल्प ऑपरेशनच्या प्रयत्नाला १०० दिवस पूर्ण झाल्याचे सांगितले होते.