Marathi e-Batmya
कोविड-19 महामारीनंतर वाढलेल्या ऑप्टिकल फायबर केबल्सद्वारे वितरित ब्रॉडबँड इंटरनेटचा अवलंब सतत वाढत आहे. भारतीय दूरसंचार नियामक प्राधिकरण अर्थात TRAI च्या आकडेवारीनुसार, २९ फेब्रुवारी २०२४ पर्यंत भारतात वायर्ड ब्रॉडबँड ग्राहकांची संख्या ३९.४ दशलक्ष होती. ही संख्या फेब्रुवारी २०२३ च्या तुलनेत २० टक्क्यांनी जास्त आहे. एकूणच, भारतातील ब्रॉडबँड ग्राहकांची संख्या फेब्रुवारी २०१८ मध्ये ३९२ दशलक्ष वरून फेब्रुवारी २०२४ मध्ये ९१६ दशलक्ष झाली आहे.
साथीच्या रोगामुळे आणि परिणामी डिजिटायझेशनच्या तेजीमुळे, ग्राहकांच्या संख्येत २०२१ मध्ये १६ टक्के, २०२२ मध्ये १९ टक्के आणि २०२३ मध्ये २३ टक्के वाढ नोंदवली गेली. फेब्रुवारीपासून महिन्या-दर-महिना (MoM) वाढीचा दर २०२३ ते फेब्रुवारी २०२४ ची श्रेणी १.३-१.७ टक्क्यांपर्यंत होती, २०२२ ते २०२३ या काळात २.५-३ टक्क्यांच्या MoM वाढीच्या तुलनेत किंचित कमी.
सध्या, इंटरनेट तीन मोड-वायर्ड लाइनद्वारे, मोबाइल उपकरणे आणि वायरलेस रेडिओ स्पेक्ट्रमद्वारे वितरित केले जाते. टेलिकम्युनिकेशन बिल २०२३ ने लिलावात भाग न घेता उपग्रह-आधारित सेवांसाठी स्पेक्ट्रम वाटप करण्याची परवानगी दिली आहे, ज्यामुळे एअरटेलच्या वनवेब आणि एलोन मस्कच्या स्टारलिंकला उपग्रहाद्वारे इंटरनेट प्रदान करण्यात मदत होऊ शकते.
अलीकडच्या काळात ही मजबूत वाढ असूनही, यूएस, चीन आणि युरोपीय बाजारपेठांमधील ८०-९०% अडाप्टर पातळीच्या तुलनेत भारतातील वायर्ड ब्रॉडबँड प्रवेश फक्त १०% पर्यंत पोहोचला आहे. स्मार्टफोनच्या प्रसारामुळे ९५% भारतीय लोकसंख्या मोबाईल उपकरणांद्वारे इंटरनेटशी जोडली गेली आहे.
TRAI डेटा सांगतो की २९ फेब्रुवारी २०२४ पर्यंत, वायर्ड लाईन्सवरील ३९ दशलक्षांच्या तुलनेत मोबाईल उपकरणांद्वारे (मोबाइल डेटा वापरकर्ते) ब्रॉडबँड ग्राहकांची संख्या ८७६ दशलक्ष होती. भारतीय वापरकर्त्यांनी २०२३ पर्यंत मोबाइल डिव्हाइसवर दरमहा सरासरी २४ GB डेटा वापरला जातो.
नेटवर्क पुरविणाऱ्यामध्ये TRAI डेटानुसार, वायर्ड ब्रॉडबँड स्पेसमध्ये रिलायन्स जिओ, भारती एअरटेल, BSNL आणि Atria Convergence Technologies (ACT) हे अव्वल खेळाडू आहेत.
इंडस्ट्री थिंक टँक ब्रॉडबँड इंडिया फोरमने या वर्षाच्या सुरुवातीला सरकारला फायबर कनेक्टिव्हिटी आणि डब्ल्यू-फाय ब्रॉडबँड उपयोजनांसाठी कमी केलेले वैधानिक शुल्क आणि सेवा महसुलावरील GST सूट विचारात घेण्याचे आवाहन केले जेणेकरून वाढत्या मागण्या पूर्ण करण्यासाठी उद्योगाला मदत होईल.
वायर्ड ब्रॉडबँडला पर्याय म्हणून टेल्कोस फिक्स्ड वायरलेस ऍक्सेस (एफडब्ल्यूए) ब्रॉडबँड शोधत आहेत, परंतु ग्राहक शोधण्यात ते अयशस्वी झाले आहेत. FWA मध्ये ऑप्टिकल फायबर केबल्सची गरज नसताना, रेडिओ फ्रिक्वेन्सी प्रसारित करणारी उपकरणे वापरून घरे आणि इतर परिसरांमध्ये इंटरनेट आणणे समाविष्ट आहे. दत्तक घेण्याच्या दृष्टीने, FWA मध्ये फेब्रुवारी २९ पर्यंत एकूण ब्रॉडबँड सदस्यांपैकी १% पेक्षा कमी ग्राहकांचा समावेश आहे आणि फेब्रुवारी २०२३ आणि २०२४ दरम्यान या विभागामध्ये २२% घट झाली आहे.
