जेपी मॉर्गन येथील मुख्य भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ आणि आशिया अर्थशास्त्र प्रमुख सज्जीद चिनॉय यांनी म्हटले आहे की एच-१बी व्हिसावरील निर्बंधांमुळे भारताला ऑफशोअरिंग वाढवून फायदा होऊ शकतो, जरी त्याचा परिणाम जवळच्या काळात नकारात्मक असला तरी.
“यापूर्वीच्या महामारीमध्ये भारतीय आयटी किंवा बहुराष्ट्रीय कंपन्या ऑफशोअरमध्ये वाढल्याचे उदाहरण आपल्याकडे होते. त्यामुळे जरी अमेरिकेच्या प्रयत्नांमुळे एच१बी कामगारांच्या सापेक्ष खर्चात वाढ होऊ शकते आणि त्यामुळे काही कंपन्या अमेरिकन नागरिकांना कामावर ठेवण्यास प्रवृत्त होऊ शकतात, तरी त्यामुळे मोठ्या ऑफशोअरिंगकडे व्यापक प्रयत्न होतील, ज्याचा फायदा गेल्या काही वर्षांत भारताला मजबूत सेवा निर्यातीच्या स्वरूपात झाला आहे,” चिनॉय यांनी सीएनबीसी इंटरनॅशनलला सांगितले.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी गेल्या आठवड्यात एच-१बी व्हिसा शुल्कात मोठी वाढ करून १००,००० डॉलर्स करण्याचा आदेश दिला. नंतर व्हाईट हाऊसने स्पष्ट केले की हे फक्त नवीन अर्जांसाठी लागू होणारे एकवेळ शुल्क आहे आणि नूतनीकरण किंवा विद्यमान व्हिसा धारकांसाठी नाही. एच-१बी लाभार्थ्यांपैकी जवळजवळ ७० टक्के भारतीय आहेत.
सज्जीद चिनॉय म्हणाले की, भारताच्या सेवा क्षेत्राला जागतिक ऑफशोरिंगमधून आधीच फायदा झाला आहे, त्यांनी महामारीच्या काळातील ट्रेंड आणि बहुराष्ट्रीय क्रियाकलापांचा हवाला दिला. “जेपी मॉर्गन हे एक उत्कृष्ट उदाहरण आहे जिथे तुमच्याकडे ही मोठी जागतिक क्षमता केंद्रे आहेत, जिथे वाढत्या प्रमाणात उच्च दर्जाचे काम, संशोधन, कायदेशीर, लेखा, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी, सायबर सुरक्षा, जोखीम व्यवस्थापन, कार्ड स्ट्रक्चरिंग करणारे बॅक ऑफिस आहेत,” असे ते म्हणाले.
त्याच वेळी, सज्जीद चिनॉय यांनी टॅरिफ आणि व्यापार अनिश्चिततेमुळे बाह्य अडथळे मान्य केले. परंतु त्यांनी नमूद केले की भारताकडे अनेक देशांतर्गत समर्थन आहेत जे अंशतः निर्यात आव्हानांना तोंड देऊ शकतात. “या वर्षी आपल्याकडे विक्रमी कमी चलनवाढ झाली आहे. आर्थिक वर्ष फक्त २.५% चलनवाढीने संपणार आहे. आपल्याकडे आधीपासून चलन सुलभीकरणाचे चक्र सुरू झाले आहे जे व्यवस्थेत खेळत आहे. आजपासून जीएसटी कर कपात सुरू झाली आहे. वर्षाच्या सुरुवातीला आपल्याकडे प्रत्यक्ष कर कपात झाली होती आणि खूप चांगला पाऊस पडला होता. त्यामुळे आशा आहे की हे सर्व घटक येत्या काही महिन्यांत काही प्रमाणात उपभोग पुनरुज्जीवनाला बळकटी देतील. आणि त्यामुळे अमेरिकेकडून येणाऱ्या शुल्कामुळे निर्माण झालेल्या काही अडचणी कमीत कमी अंशतः भरून निघतील,” असे ते म्हणाले.
भारताच्या विकासाच्या दृष्टिकोनाबद्दल सज्जीद चिनॉय म्हणाले की अमेरिकेच्या शुल्काच्या कालावधीवर आणि व्यापार करार लवकर होऊ शकतो की नाही यावर बरेच काही अवलंबून आहे. “ते शुल्क किती काळ लागू होतात यावर बरेच काही अवलंबून असेल,” असे अर्थशास्त्रज्ञ म्हणाले. “अमेरिकेला निर्यातीचा काही भाग आधीच सुरू झाला आहे. म्हणून जर पुढील काही आठवड्यात किंवा पुढील काही महिन्यांत व्यापार करार झाला तर भारत तो परिणाम सहन करू शकेल कारण काही अडचणी आल्या आहेत.”
“तथापि, ही क्षेत्रे खूप श्रम-केंद्रित आहेत – रत्ने आणि दागिने, चामडे, कापड, पादत्राणे, कोळंबी आणि त्यामुळे तुम्हाला हे शुल्कातील अडथळे जास्त काळ टिकू नयेत असे वाटते कारण नंतर तुम्हाला नॉनलाइनियरिटीज येण्याची चिंता वाटते. तुम्हाला नोकरी गमावण्याची आणि वापरावर होणाऱ्या परिणामाची चिंता वाटते,” असे ते म्हणाले.
जर शुल्कातील अडथळे अनेक तिमाहींसाठी चालू राहिले, तर त्याचा परिणाम केवळ रोजगाराच्या वापरावरच नाही तर सामान्यतः प्राण्यांच्या भावना आणि गुंतवणुकीवरही होण्याची शक्यता आहे, असा अर्थशास्त्रज्ञांनी इशारा दिला.
सज्जीद चिनॉय म्हणाले की त्यांना अमेरिकेसोबत व्यापार कराराची आशा आहे. “मी जुन्या शाळेतील गटाचा आहे की व्यापार हा सकारात्मक रकमेचा खेळ आहे. हा शून्य-बेरीजचा खेळ नाही. दोन्ही बाजूंनी विजय मिळवता येतील,” असे ते म्हणाले, भारत ही एक मोठी आणि वाढणारी बाजारपेठ आहे जी अमेरिकन कंपन्यांसाठी आकर्षक बनवते.
सज्जीद चिनॉय यांनी भारताच्या व्यापार संबंधांमध्ये विविधता आणण्याची गरज अधोरेखित केली. “असे म्हटल्यानंतर, व्यापारात विविधता आणण्याची निकड स्पष्टपणे आहे. आमचा आधीच यूकेसोबत व्यापार करार झाला आहे. युरोपियन युनियनसोबत वाटाघाटी सुरू आहेत आणि आशा आहे की या वर्षाच्या अखेरीस आम्ही युरोपियन युनियनसोबत करार करू. म्हणून भारत अमेरिकेसोबत वाटाघाटी करत असतानाही निर्यातीत विविधता आणण्याचा प्रयत्न करत आहे,” असे ते म्हणाले.
एच-१बी व्हिसा घोषणेचा वाटाघाटींवर होणाऱ्या परिणामाबद्दल ते म्हणाले: “बरं, व्यापार वाटाघाटींमध्ये एच१बी व्हिसा किती महत्त्वाचा आहे हे पाहणे बाकी आहे. पण मला वाटते की जर तुम्ही मागे हटलात तर सुरुवातीचा परिणाम नकारात्मक वाटतो. अर्थात, आठवड्याच्या शेवटी व्हाईट हाऊसने दिलेल्या स्पष्टीकरणांमुळे स्पष्टपणे मदत झाली. हे केवळ संभाव्यतेने कार्य करेल, पूर्वलक्षी प्रभावाने नाही. हे एक-वेळचे शुल्क आहे, वार्षिक शुल्क नाही. जेणेकरून मार्जिनवर ते थोडे अधिक चवदार बनते.”
Marathi e-Batmya