३ री आणि ६ वीच्या विद्यार्थ्यांना नवी पाठ्यपुस्तके मिळणार

केवळ इयत्ता ३ री आणि ६ वी मधील विद्यार्थ्यांनाच २०२४-२५ या आगामी शैक्षणिक वर्षासाठी नवीन पाठ्यपुस्तके मिळणार असल्याचे, केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने अर्थात CBSE ने २२ मार्च रोजी बोर्डाशी संलग्न असलेल्या सर्व शाळांना एका परिपत्रकान्वये कळविले. नॅशनल कौन्सिल ऑफ एज्युकेशनल रिसर्च अँड ट्रेनिंग अर्थात NCERT द्वारे नवीन पाठ्यपुस्तके तयार केली जात आहेत.

एनसीईआरटीने याआधी आगामी शैक्षणिक वर्षात इयत्ता १२ वीपर्यंतच्या सर्व वर्गांसाठी नवीन पाठ्यपुस्तके सादर करण्याची योजना आखली होती; पाठ्यपुस्तकांचा मसुदा तयार करण्यासाठी जबाबदार असलेल्या सर्व अभ्यासक्रम क्षेत्र गटांनी NCERT कडे मसुदे सादर करण्याची अंतिम मुदत १० फेब्रुवारी होती. तथापि, CBSE परिपत्रकाने आता स्पष्ट केले आहे की येत्या शैक्षणिक वर्षासाठी इतर वर्गांसाठी अभ्यासक्रम आणि पाठ्यपुस्तकांमध्ये कोणताही बदल केला जाणार नाही.

एनसीईआरटीने सीबीएसईला कळवले आहे की इयत्ता तिसरी ते सहावीचा नवीन अभ्यासक्रम सध्या विकासाधीन आहे आणि तो लवकरच प्रसिद्ध होईल.
परिणामी, शाळांना २०२३ पर्यंत NCERT द्वारे प्रकाशित केलेल्या पाठ्यपुस्तकांच्या जागी इयत्ता ३ आणि ६ मधील नवीन अभ्यासक्रम आणि पाठ्यपुस्तकांचे पालन करण्याचा सल्ला देण्यात आला असल्याची माहिती सीबीएसईचे संचालक जोसेफ इमॅन्युएल यांनी सांगितले.

जोसेफ इमॅन्युएल पुढे बोलताना म्हणाले, विद्यार्थ्यांना नवीन शैक्षणिक पद्धती आणि नवीन अभ्यासक्रम फ्रेमवर्क, २०२३ सह संरेखित केलेल्या अभ्यासाच्या क्षेत्रांमध्ये अखंड संक्रमण सुलभ करण्यासाठी एनसीईआरटी द्वारे इयत्ता ६ साठी एक ब्रिज कोर्स आणि इयत्ता ३ साठी संक्षिप्त मार्गदर्शक तत्त्वे विकसित केली जात आहेत. NCERT कडून प्राप्त झाल्यानंतर सर्व शाळांमध्ये ऑनलाइन प्रसारित केले जातील. NEP-2020 मध्ये कल्पना केल्याप्रमाणे शाळा प्रमुख आणि शिक्षकांना नवीन शिकवण्याच्या-शिकण्याच्या दृष्टीकोनातून त्यांना अभिमुख करण्यासाठी बोर्ड क्षमता-निर्मिती कार्यक्रम देखील आयोजित करेल, असेही सांगितले.

१८ वर्षांनंतर राष्ट्रीय अभ्यासक्रम फ्रेमवर्क (NCF) च्या पुनरावृत्तीमध्ये, शिक्षण मंत्रालयाने गेल्या वर्षी बदलांना सूचित केले होते. NCF ने भूतकाळात चार पुनरावृत्ती केल्या आहेत – १९७५, १९८८, २००० आणि २००५ मध्ये.

परिषद राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (NEP) २०२० च्या अंमलबजावणीचा एक भाग म्हणून शालेय शिक्षणासाठी (NCF-SE) २०२३ च्या नवीन राष्ट्रीय अभ्यासक्रमाच्या आराखड्याशी सुसंगत असलेली नवीन पाठ्यपुस्तके तयार करण्याच्या प्रक्रियेत आहे.

१ एप्रिल २०२४ पासून सुरू होणाऱ्या शैक्षणिक वर्ष २०२४-२५ साठी इतर वर्गांसाठी अभ्यासक्रम आणि पाठ्यपुस्तकांमध्ये कोणताही बदल होणार नाही, असे ते म्हणाले.

पायाभूत टप्प्यासाठी राष्ट्रीय अभ्यासक्रम आराखडा (FS) २०२२ मध्ये शिक्षण मंत्रालयाने जारी केला. अभ्यासक्रमाच्या चौकटीनुसार, NCERT ने शिकणे-शिकविण्याचे साहित्य (LTM) विकसित केले आणि गोळा केले.

“फाऊंडेशनल बॉक्स ” हे शिक्षण मंत्रालयाने पायाभूत टप्प्यावर शिकण्यासाठी सुरू केले. त्यात खेळणी, कोडी, कठपुतळी, पोस्टर्स, फ्लॅशकार्ड्स, वर्कशीट्स आणि आकर्षक स्टोरीबुक्स होत्या. एनसीईआरटीने २०२२ मध्ये, कोविड-19 महामारीच्या पार्श्वभूमीवर विद्यार्थ्यांवरील “सामग्रीचा भार कमी करण्यासाठी” इयत्ता ६ ते १२ च्या अभ्यासक्रमाचे तर्कसंगतीकरण केले. परिषदेने मुघल न्यायालय, २००२ च्या गुजरात दंगली, मुघल सम्राटांचे संदर्भ, शीतयुद्ध, आणीबाणी आणि नियतकालिक सारणीवरील प्रकरणे काढून टाकली.