Marathi e-Batmya
विद्यार्थ्यांच्या दप्तरांचे ओझे कमी करण्यासाठी राज्य सरकारने २०२३-२४ पासून इयत्ता दुसरी ते आठवीच्या पाठ्यपुस्तकांमध्ये नोटबुकची पाने समाविष्ट करण्याचा निर्णय घेतला होता, परंतु आता अपेक्षित लाभ न मिळाल्याने ही योजना बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. २०२५-२६ या शैक्षणिक सत्रापूर्वीप्रमाणेच, पाठ्यपुस्तके बाह्य पानांशिवाय दिली जातील. शालेय शिक्षण विभागाने मंगळवारी या संदर्भात शासन निर्णय (जीआर) जारी केला.
२०२३-२४ या शैक्षणिक सत्रापासून शिक्षण आणि शैक्षणिक साहित्याचे सार्वत्रिकीकरण, पाठ्यपुस्तके आणि नोटबुकमुळे स्कूल बॅगचा वाढता भार कमी करणे आणि गरीब शेतकऱ्यांच्या मुलांना शाळेत जाताना पुरेसे लेखन साहित्य उपलब्ध नसणे, इयत्ता दुसरी ते आठवीपर्यंतच्या मुलांसाठी हे दहावीपर्यंतच्या पाठ्यपुस्तकांमध्ये नोटबुकची पाने समाविष्ट करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. या योजनेच्या यशाचा विचार करून, २०२४-२५ या शालेय वर्षातही ती सुरू ठेवावी, असे सांगण्यात आले.
ही योजना पुढे राबविण्याच्या मूलभूत धोरणाचा विचार करून, २०२४-२५ या शैक्षणिक वर्षात नोटबुकच्या पानांसह पाठ्यपुस्तकांचे वितरण करण्यात आले. तथापि, जेव्हा या योजनेचा नंतर आढावा घेण्यात आला तेव्हा असे आढळून आले की विद्यार्थी पाठ्यपुस्तकांमध्ये समाविष्ट केलेली बाह्य पाने अपेक्षेनुसार वापरत नव्हते. या योजनेचा उद्देश शालेय दप्तरांचे ओझे कमी करणे हा होता, परंतु असे आढळून आले की विद्यार्थी त्यांच्यासोबत पुस्तके आणि नोटबुक आणत होते आणि शैक्षणिक नोट्स घेण्यासाठी पाठ्यपुस्तकांच्या रिकाम्या पानांचा वापर केला जात नव्हता. अशा परिस्थितीत, आता असा निर्णय घेण्यात आला आहे की २०२५-२६ आणि त्यानंतरच्या शैक्षणिक वर्षासाठी नियमित पाठ्यपुस्तके पूर्वीप्रमाणेच नोटबुक पानांशिवाय दिली जाणार आहेत.
जारी करण्यात आलेला शासन निर्णय खालीलप्रमाणेः
