वाढत्या हृदयाच्या तक्रारींमुळे आरोग्य विम्याच्या दाव्यांच्या संख्येत वाढ भारतात विमा दावे क्लेम करण्याचे प्रमाण वाढले पॉलिसी बाझारची माहिती

भारत हृदयविकाराशी संबंधित विमा दाव्यांमध्ये वाढ पाहत आहे, वाढत्या आर्थिक चिंतेसह वाढत्या आरोग्य संकटावर प्रकाश टाकत आहे. इन्शुरन्स एग्रीगेटर पॉलिसी बाझार Policybazaar.com च्या मते, हृदयाशी संबंधित दावे २०१९-२०२० मध्ये ९-१२% वरून २०२३-२०२४ मध्ये १८-२०% पर्यंत वाढले आहेत, जे हृदयाशी संबंधित समस्यांचे वाढते प्रमाण दर्शविते. या प्रवृत्तीमुळे व्यक्तींना केवळ आर्थिकच ताण पडत नाही तर भारताच्या आरोग्य सेवा प्रणालीवरही भार पडतो.

हृदयाशी संबंधित दाव्याची सरासरी किंमत २०१९-२०२० मध्ये ₹४-५ लाखांवरून २०२३-२०२४ मध्ये ₹१२-१५ लाखांपर्यंत वाढून, पुरेशा विमा संरक्षणाची तीव्र गरज दर्शवते. प्रगत उपचार, जसे की कोरोनरी आर्टरी बायपास ग्राफ्टिंग आणि हृदय प्रत्यारोपण, पॉलिसीबझार डेटानुसार, किंमती वाढल्या आहेत. ह्रदय प्रत्यारोपण आता ₹३१-५२ लाखांच्या श्रेणीत आहे, अलीकडील दावे ₹५० लाखांच्या जवळ आहेत, हृदयाच्या स्थितीचा आर्थिक परिणाम दर्शवितात.
पॉलिसी बाझार Policybazaar द्वारे प्रदान केलेल्या डेटामध्ये पुढे असे म्हटले आहे की, लोकसंख्याशास्त्रीयदृष्ट्या, १५-२०% दावे आता ४० वर्षाखालील व्यक्तींनी दाखल केले आहेत, जे २०२० मध्ये १०-१२% होते, बहुतेकदा तणाव-संबंधित जीवनशैली निवडीमुळे. ४०-६० वयोगट हा सर्वात मोठा विभाग राहिला आहे, जो एकूण दाव्यांपैकी ५०-६०% आहे, तर सुधारित रोग व्यवस्थापन प्रयत्नांमुळे ६० पेक्षा जास्त लोकांचे दावे किंचित कमी होत आहेत, असे पॉलिसी एग्रीगेटरने सांगितले.

शिवाय, पुरुष दाव्यांच्या ६०-७०% प्रतिनिधित्व करतात, स्त्रियांपेक्षा चांगल्या विमा संरक्षणाचा लाभ घेतात. प्रादेशिकदृष्ट्या, उत्तर भारत, प्रदूषण आणि शहरी जीवनशैली यांसारख्या घटकांनी चालवलेले, दाव्यांच्या बाबतीत आघाडीवर आहे, तर हृदयविकाराचे प्रमाण लक्षणीय असूनही पूर्व भारतात सर्वात कमी वाटा आहे, असे त्यात म्हटले आहे.

अमेरिकन कॉलेज ऑफ कार्डिओलॉजीच्या २०२३ च्या अहवालानुसार, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांमुळे भारतातील मृत्यूंपैकी ३०% मृत्यू होतात, इस्केमिक हृदयरोग हे प्राथमिक कारण आहे. या अहवालात पुढे म्हटले आहे की, मधुमेह आणि उच्च रक्तदाबाचे उच्च दर, शहरी जीवनशैलीतील घटक जसे की खराब आहार आणि प्रदूषण, या प्रवृत्तीला कारणीभूत ठरतात. केंद्र सरकारच्या म्हणण्यानुसार, भारतातील हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू होण्याचे प्रमाण गेल्या तीन वर्षांत वाढले आहे, संभाव्यतः कोविड-19 साथीच्या आजाराच्या चिरस्थायी परिणामांमुळे.

“निदानशास्त्रातील प्रगती आणि ह्रदयाच्या उपचारातील अलीकडील यशांमुळे हृदयाच्या स्थितीचे निदान वाढले आहे. हृदयाचे कार्य बिघडण्याच्या बाबतीतही, आमच्याकडे अजूनही ‘कृत्रिम हृदय’ सारखे पर्याय आहेत, परंतु किंमतीशिवाय केवळ निसर्गच उपाय देतो-बाकीची किंमत आपल्याला सहन करावी लागेल, असे डॉ. उदगथ धीर म्हणाले. संचालक आणि प्रमुख, कार्डिओ थोरॅसिक व्हॅस्कुलर सर्जरी आणि हार्ट ट्रान्सप्लांट, फोर्टिस हॉस्पिटल.
पुढे, नॅशनल क्राईम रेकॉर्ड ब्युरो (NCRB) च्या अलीकडील डेटाने केवळ २०२२ मध्ये हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये लक्षणीय (१२.५%) वाढ दर्शविली आहे. ‘भारतातील अपघाती मृत्यू आणि आत्महत्या’ या एनसीआरबी NCRB च्या ताज्या अहवालात असे म्हटले आहे की २०२२ मध्ये हृदयविकाराच्या झटक्याने ३२,४५७ लोक मरण पावले, जे मागील वर्षी २८,४१३ मृत्यूंपेक्षा जास्त होते.

पॉलिसीबाजारचे हेल्थ इन्शुरन्सचे प्रमुख सिद्धार्थ सिंघल यांनी उच्च कव्हरेज आणि गंभीर आजार असलेल्या राइडर्ससह सर्वसमावेशक आरोग्य पॉलिसींच्या महत्त्वावर भर दिला. “विमाकर्ते आरोग्यदायी जीवनशैली आणि आरोग्य समस्या लवकर शोधण्यासाठी प्रतिबंधात्मक काळजी आणि निरोगीपणाच्या फायद्यांना प्रोत्साहन देत आहेत. या वाढत्या आरोग्य संकटाचा प्रभावीपणे सामना करण्याची जबाबदारी व्यक्ती आणि विमा कंपन्यांची आहे,” ते म्हणाले.