केंद्र सरकारने अलीकडेच केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी एकीकृत पेन्शन योजना युपीएस (UPS) अधिसूचित केली आहे, जी १ एप्रिल २०२५ पासून लागू होईल. या योजनेचा उद्देश निवृत्तीनंतर कर्मचाऱ्यांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे आहे. या निर्णयामुळे केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना मोठा दिलासा मिळतो, ज्यामुळे त्यांना निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थिरता राखण्यास मदत होते.
या योजनेत जुनी पेन्शन योजना ओपीएस (OPS) आणि राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली एनपीएस (NPS) चे फायदे एकत्रित केले आहेत. या योजनेअंतर्गत, कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीनंतर निश्चित पेन्शन मिळेल, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक कल्याण सुनिश्चित होईल. हे एनपीएस NPS अंतर्गत येणाऱ्या आणि युपीएस UPS चा पर्याय निवडलेल्या कर्मचाऱ्यांना लागू आहे.
युनिफाइड पेन्शन स्कीम केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना अनेक महत्त्वाचे फायदे देते:
गॅरंटीड पेन्शन: यूपीएस अंतर्गत, केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीपूर्वीच्या शेवटच्या १२ महिन्यांपासून त्यांच्या सरासरी पगाराच्या ५०% रक्कम मिळेल. या योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, कर्मचाऱ्याने किमान २५ वर्षे सेवा केलेली असणे आवश्यक आहे.
प्रमाणित पेन्शन: १० वर्षांपेक्षा जास्त परंतु २५ वर्षांपेक्षा कमी सेवा केलेल्या कर्मचाऱ्यांना प्रमाणित आधारावर पेन्शन मिळेल.
किमान पेन्शन: नवीन पेन्शन स्कीम किमान १० वर्षांच्या सेवेनंतर निवृत्त होणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना दरमहा किमान १०,००० रुपये पेन्शनची हमी देते.
कौटुंबिक पेन्शन: कर्मचाऱ्याच्या निधनाच्या बाबतीत, पेन्शन रकमेच्या ६०% रक्कम त्यांच्या कुटुंबाला कुटुंब पेन्शन म्हणून दिली जाईल.
आर्थिक सुरक्षा: ही योजना निवृत्तीनंतर कर्मचारी आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित राहतील याची खात्री देते.
युनिफाइड पेन्शन स्कीमसाठी पात्रता
युनिफाइड पेन्शन स्कीम युपीएस (UPS) साठी पात्र होण्यासाठी, कर्मचाऱ्यांनी खालील निकष पूर्ण केले पाहिजेत:
ही योजना राष्ट्रीय पेन्शन सिस्टीम एनपीएस (NPS) अंतर्गत येणाऱ्या केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना लागू होते.
कर्मचाऱ्यांनी एनपीएस NPS फ्रेमवर्क अंतर्गत युपीएस UPS निवडले पाहिजे.
युनिफाइड पेन्शन स्कीम युपीएस (UPS) आणि राष्ट्रीय पेन्शन सिस्टीम एनपीएस (NPS) मधील प्राथमिक फरक असा आहे की युपीएस UPS निवृत्तीनंतर निश्चित पेन्शनची हमी देते, तर एनपीएस NPS बाजार-संलग्न परताव्यावर आधारित आहे. अशाप्रकारे, निवृत्तीनंतर स्थिर उत्पन्न मिळवू इच्छिणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी युपीएस UPS हा एक चांगला पर्याय असू शकतो.