एम्प्लॉइज प्रॉव्हिडंट फंड ऑर्गनायझेशन अर्थात ईपीएफओ EPFO ने अलीकडेच काही वर्गातील कर्मचाऱ्यांना त्यांचे भौतिक दावे निकाली काढण्यासाठी आधार सीडिंगबाबत अपवाद जाहीर केले आहेत. सामान्यतः, ईपीएफओ सदस्यांना दावा सेटलमेंटसाठी त्यांचा युएएन UAN (युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर) आधारशी लिंक करणे आवश्यक आहे; तथापि, २९ नोव्हेंबर २०२४ रोजीच्या परिपत्रकात विशिष्ट सवलतींचा उल्लेख करण्यात आला आहे.
कामगारांच्या सूट दिलेल्या श्रेणी खालीलप्रमाणे आहेत:
> ज्या आंतरराष्ट्रीय कामगारांनी आधार न मिळवता त्यांची असाइनमेंट पूर्ण करून भारत सोडला आहे.
> भारतीय कामगार ज्यांनी कायमस्वरूपी परदेशात स्थलांतर केले आहे, नागरिकत्व घेतले आहे आणि त्यांच्याकडे आधार कार्ड नाही.
> नेपाळचे नागरिक आणि भूतानचे नागरिक जे कर्मचाऱ्याच्या व्याख्येची पूर्तता करतात आणि ईपीएफ आणि एमपी EPF&MP कायद्यांतर्गत आस्थापनांमध्ये काम करतात, परंतु ते भारतात राहत नाहीत आणि म्हणून त्यांच्याकडे आधार नाही.
म्हणून, या व्यक्तींकडून भौतिक दावे स्वीकारणे आणि आंतरराष्ट्रीय कामगारांसाठी पासपोर्ट किंवा नेपाळी आणि भूतानी कामगारांसाठी नागरिकत्व ओळख प्रमाणपत्र यासारख्या पर्यायी कागदपत्रांचा वापर करून सदस्याची ओळख प्रमाणित करण्यासाठी योग्य प्रक्रियांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
याव्यतिरिक्त, फायद्यांसाठी पात्रता निश्चित करण्यासाठी पॅन आणि बँक खाते माहिती सत्यापित करणे आवश्यक आहे.
ईपीएफओ EPFO च्या परिपत्रकात या प्रकरणांमध्ये सावधगिरी बाळगणे, पडताळणी तपशीलांचे दस्तऐवजीकरण करणे आणि अशा दाव्यांवर प्रक्रिया करण्यासाठी ई-ऑफिस फाइलद्वारे ओआयसी OIC कडून मंजूरी मिळविण्याच्या महत्त्वावर जोर देण्यात आला आहे.
मानक प्रक्रियेनुसार, अधिकाऱ्यांनी सर्व घटनांमध्ये बँक खाती सत्यापित करणे आवश्यक आहे. खाते शिल्लक ५ लाखांपेक्षा जास्त असेल तरच नियोक्त्याकडून पुष्टीकरण आवश्यक असू शकते. परिपत्रकात असेही नमूद केले आहे की सेटलमेंटसाठी एनईएफटी NEFT हा क्रेडिटचा प्राधान्यक्रम असेल.
ईपीएफओ EPFO आणि युएएन UAN
कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाने कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेला (EPFO) नियोक्त्यांशी जवळून सहकार्य करण्याचे आणि कर्मचाऱ्यांसाठी युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) सक्रिय करणे सुनिश्चित करण्याचे निर्देश दिले आहेत. २१ नोव्हेंबर २०२४ रोजी प्रसिद्ध केलेल्या निवेदनात हा निर्देश जारी करण्यात आला आहे.
मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, आधार-आधारित ओटीपी OTP पडताळणीचा वापर करून, ३० नोव्हेंबर २०२४ पर्यंत चालू आर्थिक वर्षात सामील झालेल्या सर्व कर्मचाऱ्यांसाठी नियोक्त्यांनी युएएन UAN सक्रिय करणे आवश्यक आहे. नियोक्त्यांनी प्रथम नवीन नियुक्त कर्मचाऱ्यांसाठी युएएन UAN सक्रिय करण्यास प्राधान्य दिले पाहिजे आणि नंतर त्यांच्यासोबत काम करत असलेल्या सर्व कर्मचाऱ्यांसाठी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी पुढे जा.
ईपीएफओ EPFO ने नुकत्याच केलेल्या सोशल मीडिया पोस्टमध्ये नमूद केल्यानुसार, कर्मचाऱ्यांना ईपीएफओ EPFO पोर्टलवर नवीन युएएन UAN सक्रिय करण्याची गरज नाही. नियोक्ते बदलताना किंवा बेरोजगारीचा कोणताही कालावधी अनुभवताना व्यक्तींनी नवीन युएएन UAN तयार करू नये, असे स्पष्ट केले आहे. ईपीएफओ EPFO यावर जोर देते की प्रत्येक सदस्याला एका वेळी फक्त एक युएएन UAN ठेवण्याची परवानगी आहे, कोणत्याही परिस्थितीत नवीन युएएन UAN मिळवण्याची गरज नाही.
दोन वाटप केलेले युएएन UAN असण्यातील समस्या टाळण्यासाठी, कर्मचाऱ्यांना ईपीएफओ EPFO पोर्टलवरील एक सदस्य एक ईपीएफ One Member One EPF खाते वैशिष्ट्याचा वापर करून पूर्वीच्या युएएन UAN शी संबंधित सर्व सेवा त्यांच्या वर्तमान युएएन UAN वर हस्तांतरित करण्याचा सल्ला दिला जातो.